Serie A không chỉ là giải bóng đá cao nhất của nước Ý, mà còn là cái nôi của hàng loạt huyền thoại như Paolo Maldini, Alessandro Del Piero, Francesco Totti hay Roberto Baggio. Đằng sau ánh hào quang của những trận cầu đỉnh cao là cả một hành trình lịch sử dài, nhiều biến động và cũng đầy vinh quang. Hãy cùng Socolive điểm lại quá trình hình thành, phát triển và những cột mốc đáng nhớ nhất của Serie A – nơi từng thống trị bóng đá châu Âu một thời.
Giai đoạn sơ khai: Những ngày đầu của bóng đá Ý
Bóng đá du nhập vào Ý từ cuối thế kỷ 19, thông qua các thương nhân và thủy thủ người Anh. Năm 1898, giải vô địch bóng đá Ý đầu tiên được tổ chức với sự góp mặt của 4 đội bóng, trong đó Genoa giành chức vô địch đầu tiên. Tuy nhiên, phải đến năm 1929, giải đấu mới chính thức mang tên Serie A và chuyển sang thể thức vòng tròn tính điểm như hiện nay.
Thành lập chính thức
Năm 1929, Liên đoàn bóng đá Ý (FIGC) quyết định tổ chức một giải đấu chuyên nghiệp quy mô toàn quốc – đánh dấu sự ra đời chính thức của Serie A. Khi đó, 18 đội bóng đầu tiên tham gia, trong đó có Juventus, Inter Milan, Milan và Napoli. Juventus chính là đội vô địch mùa giải đầu tiên theo thể thức này.

Kỷ nguyên thống trị châu Âu: Thập niên 80 – 90
Giai đoạn những năm 1980 đến cuối 1990 được xem là “thời kỳ hoàng kim” của giải đấu. Giải đấu sở hữu những siêu sao hàng đầu thế giới như Diego Maradona (Napoli), Marco van Basten (Milan), Roberto Baggio (Juventus) hay Ronaldo “béo” (Inter). Serie A không chỉ thu hút khán giả Ý mà còn là tâm điểm của cả thế giới.
Các câu lạc bộ Ý liên tiếp thống trị châu Âu:
-
AC Milan vô địch Cúp C1 (Champions League) các năm 1989, 1990, 1994.
-
Juventus lên ngôi năm 1996.
-
Inter Milan đoạt cú ăn ba huyền thoại năm 2010 dưới thời Mourinho.

Những biến cố và scandal
Bóng đá Ý cũng không tránh khỏi những cú sốc. Vụ scandal dàn xếp tỷ số Calciopoli năm 2006 khiến Juventus bị tước danh hiệu và phải xuống chơi Serie B. Sự kiện này làm mất uy tín của Serie A trong mắt người hâm mộ quốc tế, và kéo theo làn sóng rời bỏ của các siêu sao ngoại quốc.
Giai đoạn tái thiết: Serie A hiện đại
Từ sau năm 2010, giải đấu bước vào giai đoạn tái thiết. Dù không còn thống trị như trước, giải đấu vẫn sản sinh ra những tài năng lớn và duy trì sức hút nhất định. Juventus trở lại mạnh mẽ với 9 Scudetto liên tiếp từ 2012 đến 2020. Sự nổi lên của Napoli, Inter, AC Milan đã góp phần làm cho cuộc đua vô địch trở nên hấp dẫn hơn.
Các đội bóng tiêu biểu làm nên tên tuổi Serie A
Juventus – Biểu tượng của sự ổn định
Juventus là đội vô địch nhiều nhất lịch sử với hơn 30 danh hiệu. Họ sở hữu triết lý bóng đá kỷ luật, phòng ngự chắc chắn và có truyền thống sản sinh nhiều huyền thoại.

AC Milan – Lịch sử và bản lĩnh châu Âu
AC Milan không chỉ thành công ở Ý mà còn là CLB giàu truyền thống thứ hai châu Âu với 7 danh hiệu C1. Những cái tên như Maldini, Kaka, Pirlo, Shevchenko đã làm rạng danh màu áo sọc đỏ đen.
Inter Milan – Sự trở lại mạnh mẽ
Inter là đội đầu tiên giành cú ăn ba tại Ý năm 2010. Sau nhiều năm chìm trong khủng hoảng, họ đã trở lại mạnh mẽ, vô địch mùa 2020–2021 và lọt vào chung kết Champions League 2023.
Cấu trúc và thể thức thi đấu hiện tại
Hiện nay, Serie A gồm 20 đội thi đấu vòng tròn 2 lượt (38 vòng đấu). Ba đội xếp cuối sẽ xuống chơi ở Serie B, trong khi đội vô địch cùng các đội xếp thứ 2–4 sẽ giành vé dự UEFA Champions League. Serie A cũng có suất dự Europa League và Conference League cho các đội đứng thứ 5 và 6.
Những cá nhân để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Serie A
-
Francesco Totti (AS Roma) – “Hoàng tử thành Rome” với hơn 600 trận tại Serie A.
-
Gianluigi Buffon – Huyền thoại gác đền với hơn 650 trận và nhiều danh hiệu cùng Juventus.
-
Alessandro Del Piero – Một biểu tượng khác của Juventus, kỹ thuật và trung thành.

Tầm ảnh hưởng toàn cầu
Mặc dù không còn giữ vị thế số 1 châu Âu, giải đấu vẫn là điểm đến hấp dẫn cho các cầu thủ lớn như Cristiano Ronaldo, Romelu Lukaku hay Victor Osimhen. Giải đấu tiếp tục mở rộng truyền thông quốc tế, bản quyền truyền hình phủ sóng khắp các châu lục, đặc biệt là tại châu Á và Mỹ Latin.
Sự phát triển công nghệ và tính hiện đại của Serie A ngày nay
Giải đấu này đã áp dụng VAR từ mùa giải 2017–2018, trở thành một trong những giải đấu tiên phong trong việc sử dụng công nghệ hỗ trợ trọng tài. Trang web chính thức và các nền tảng số của Serie A cũng được nâng cấp để phục vụ người hâm mộ toàn cầu.
Kết luận: Di sản không thể thay thế
Serie A không đơn thuần là một giải đấu, mà là biểu tượng của niềm đam mê bóng đá, của những câu chuyện huyền thoại và tinh thần Ý lãng mạn. Dù đã qua thời đỉnh cao, Serie A vẫn giữ một vị trí không thể thay thế trong trái tim người yêu bóng đá toàn thế giới. Hành trình tiếp theo sẽ ra sao? Chỉ có thời gian mới trả lời được, nhưng chắc chắn rằng, Serie A vẫn mãi là một phần huyền thoại sống của bóng đá.